Η 14η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη από τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO). Η ημερομηνία αυτή επιλέχθηκε γιατί είναι τα γενέθλια του Frederick Banting, του επιστήμονα που, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης τον Οκτώβριο του 1921.

Η εκστρατεία της ημέρας αυτής έχει ως στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με την πρόληψη και σωστή διαχείριση του διαβήτη, καθώς και των επιπλοκών του – ιδιαίτερα των καρδιαγγειακών παθήσεων. Σκοπός είναι η βελτίωση της υγείας, της ποιότητας ζωής και της ευημερίας των ανθρώπων που ζουν με διαβήτη.

 

Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος που προκαλεί αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, λόγω αντίστασης στην ινσουλίνη ή ανεπάρκειας παραγωγής της. Υπάρχουν τέσσερις κύριες μορφές διαβήτη, αλλά οι δύο πιο συχνές είναι:

  • Τύπου 1: Το σώμα δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη, λόγω αυτοάνοσης καταστροφής των β-κυττάρων του παγκρέατος. Συνήθως εμφανίζεται σε παιδιά και νέους ενήλικες.
  • Τύπου 2: Η πιο συχνή μορφή. Ο οργανισμός δεν χρησιμοποιεί σωστά την ινσουλίνη και σταδιακά δεν παράγει αρκετή. Συνδέεται κυρίως με την παχυσαρκία και την καθιστική ζωή.

 

Eπιπλοκές του Διαβήτη

Η καλή ρύθμιση του σακχάρου μπορεί να προλάβει τις μακροχρόνιες επιπλοκές του διαβήτη, που επηρεάζουν κυρίως το καρδιαγγειακό σύστημα. Οι πιο σοβαρές επιπλοκές είναι:

  • Καρδιοπάθειες: έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό.
  • Διαβητική νεφροπάθεια: μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και αιμοκάθαρση.
  • Περιφερική αγγειοπάθεια και νευροπάθεια: προκαλούν έλκη στα πόδια, λοιμώξεις και σε προχωρημένες περιπτώσεις ακρωτηριασμό.
  • Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση

 

Στοιχεία για τον Διαβήτη

  • Περισσότερα από 537 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως ζουν με διαβήτη.
  • 1 στους 11 ανθρώπους έχει διαβήτη τύπου 2.
  • Στην Ελλάδα, πάνω από 1 εκατομμύριο άτομα πάσχουν από διαβήτη ή προδιαβήτη.
  • Το 1/3  περίπου των ασθενών στη χώρα μας δεν γνωρίζουν ότι έχουν διαβήτη.
  • Οι διαβητικοί έχουν 2 έως 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπαθειών.
  • Στις ΗΠΑ, κάθε 80 δευτερόλεπτα ένα άτομο με διαβήτη νοσηλεύεται λόγω καρδιαγγειακών προβλημάτων.
  • Όσοι έχουν διαβήτη τύπου 2 έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιοπάθεια ή εγκεφαλικό σε σχέση με όσους δεν έχουν διαβήτη.

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, μέσω της Ομάδας Εργασίας για την Καρδιά και τον Διαβήτη, έχει δημιουργήσει ειδικά ιατρεία σε όλη τη χώρα. Σε αυτά συνεργάζονται καρδιολόγοι, ενδοκρινολόγοι και παθολόγοι με εξειδίκευση στον διαβήτη.
Σκοπός τους είναι η πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων σε ασθενείς με διαβήτη ή προδιαβήτη.

Τα ιατρεία αυτά:

  • Παρέχουν ολιστική φροντίδα για τις επιπλοκές του διαβήτη,
  • Βοηθούν στη ρύθμιση του σακχάρου,
  • Ελέγχουν τους παράγοντες κινδύνου (όπως πίεση, χοληστερίνη, βάρος),
  • Και προσφέρουν εύκολη πρόσβαση σε εξειδικευμένες ιατρικές ομάδες.

 

Ποιοι πρέπει να ελέγχονται για Διαβήτη

Ζητήστε από τον γιατρό σας έλεγχο για διαβήτη εάν:

  1. Είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι (ΔΜΣ ≥25 kg/m²) και έχετε έναν τουλάχιστον από τους παρακάτω παράγοντες:
    • Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη.
    • Υπέρταση ή καρδιοπάθεια.
    • Διαταραχές λιπιδίων (υψηλά τριγλυκερίδια ή χαμηλή HDL).
    • Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
    • Ενδείξεις αντίστασης στην ινσουλίνη (π.χ. μελανίζουσα ακάνθωση).
  2. Έχετε ιστορικό προδιαβήτη.
  3. Είχατε διαβήτη στην εγκυμοσύνη.
  4. Είστε άνω των 45 ετών.
  5. Έχετε λοίμωξη HIV.

Αν τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά, συνιστάται ο έλεγχος να επαναλαμβάνεται κάθε 3 χρόνια ή πιο συχνά αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου.

 

Θεραπεία και Διαχείριση

Η αντιμετώπιση του διαβήτη στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες:

  1. Αλλαγή τρόπου ζωής, και
  2. Φαρμακευτική αγωγή.

Ο στόχος είναι η ρύθμιση του σακχάρου και του μεταβολισμού ώστε να προληφθούν οι επιπλοκές — κυρίως οι καρδιοαγγειακές.
Η σωστή ρύθμιση του σακχάρου μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών προβλημάτων.

Τα νεότερα φάρμακα για τον διαβήτη προσφέρουν καλύτερη ρύθμιση και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιοπαθειών.

 

Για να ζήσεις καλά με τον Διαβήτη:

  • Ρύθμισε το σάκχαρό σου.
  • Μείωσε το βάρος σου, αν είσαι υπέρβαρος.
  • Διέκοψε το κάπνισμα.
  • Τήρησε υγιεινή διατροφή.
  • Κινήσου καθημερινά για τουλάχιστον 30 λεπτά.
  • Έλεγξε και ρύθμισε την αρτηριακή σου πίεση.
  • Παρακολούθησε τα λιπίδια και τη χοληστερόλη σου.
  • Ακολούθησε πιστά τις οδηγίες του γιατρού και τη φαρμακευτική σου αγωγή.

 

Για την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία:
Κωνσταντίνος Τούτουζας, Πρόεδρος ΕΚΕ, Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ
Ιγνάτιος Οικονομίδης, Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας «Καρδιά & Διαβήτης», Καθηγητής Καρδιολογίας